Krzemień Pasiasty

Ciężko pisać o krzemieniu pasiastym, nie wspominając o postaci Cezarego Łutowicza. To on, ponad 40 lat temu, po raz pierwszy ujrzał potencjał w kawałku skały, wysypywanej po sandomierskich drogach w formie tłucznia. Okazało się, że krzemień, który dla tubylców nie był niczym wyjątkowym, posiadał właściwości z powodzeniem kwalifikujące go do bycia kamieniem jubilerskim. Był twardy (prawie 7 w skali Mohsa), dekoracyjny, do tego niezwykle rzadki: znaleźć go można bowiem jedynie na terenie Polski, głównie w okolicach Gór Świętokrzyskich.

Krzemień w skale wapiennej

„Krzemień pasiasty – ozdobna odmiana krzemienia odznaczająca się koncentrycznym, mniej lub bardziej regularnym ułożeniem ciemnych i jasnych smug lub warstewek, często tworzących bardzo atrakcyjny wzór.
W Polsce występuje w postaci konkrecji (do 2 m) lub warstw w obrębie skał górnojurajskich (oksford, kimeryd), głównie w rejonie Krzemionek Opatowskich oraz w północno-wschodnim obrzeżeniu Gór Świętokrzyskich”

W 1972 roku krzemień pasiasty został po raz pierwszy oprawiony w srebro. W późniejszych latach jego popularność znacznie wzrosła:  w 2007 roku Anna Orska zaprojektowała dla firmy W.Kruk kolekcję biżuterii, którą zdobił ten właśnie kamień. Doceniono wyjątkowość i historię krzemienia, sięgającą swoimi korzeniami aż do epoki neolitu i tak, w 2011 roku, stał się on kamieniem polskiej prezydencji w Unii Europejskiej.

Niekwestionowaną stolicą krzemienia pasiastego jest Sandomierz. W tamtejszym muzeum okręgowym znajduje się największa na świecie kolekcja biżuterii, w której zastosowano ten wyjątkowy kamień. Z roku na rok powiększa się ona za sprawą organizowanych tam „Sandomierskich Warsztatów Złotniczych”, podczas których niewielka grupa młodych artystów, ma okazję zapoznać się z tym cennym materiałem.

Jarosław Kolec – naszyjnik z krzemieniem pasiastym

Andrzej Szadkowski – pierścień z krzemienia pasiastego i bursztynu

Jarosław Kolec – naszyjnik z krzemieniem pasiastym

Poza warsztatami, w Sandomierzu od kilku lat organizowany jest „Ogólnopolski Konkurs Biżuterii Autorskiej, Krzemień Pasiasty – Kamień Optymizmu”. W tym roku ogłoszony został on już po raz trzeci, a pieczę nad nim, jako kurator, sprawuje Mariusz Pajączkowski. Głównym wymogiem, jaki spełnić muszą artyści zgłaszający prace do konkursu, jest wykorzystanie krzemienia pasiastego. Wykonana biżuteria powinna też mieścić się w określonej definicji, według której biżuterią jest każda ozdoba ciała i stroju. Termin nadsyłania prac: 15 czerwca. Pełny regulamin TUTAJ

Źródła:
I Festiwal Krzemień Pasiasty – Kamień Optymizmu, Galeria Otwarta, Sandomierz 2011

http://www.krzemienpasiasty.info/pliki/regulamin-3-konkursu.pdf [online 18.04.2015]

http://pl.wikipedia.org/wiki/Krzemie%C5%84_pasiast [online 18.04.2015]